وقتی خرچنگ به مری حمله می‌کند

هنگامی که صحبت از دستگاه گوارش و مشکلات آن است، کمتر در باره مری صحبت می‌شود.

‏‏
به همین دلیل خیلی دقیق نمی‌دانیم مری چگونه عمل می‌کند و چه بیماری‌هایی ممکن است برای آن به وجود آید. مری یکی از اعضای دستگاه گوارش است که بیماری‌های مختلفی از جمله سرطان ممکن است آن را درگیر کند و زمینه‌ساز بروز مشکلاتی جدی شود.اغلب ما اینقدر از سرطان و حتی نام آن وحشت داریم که کمتر دنبال علائم این بیماری و راه‌های پیشگیری از آن هستیم. اما به جای این ترس بهتر است اطلاعاتی دقیق درباره آن داشته باشیم؛ به این ترتیب شاید بتوانیم به شیوه‌هایی ساده و البته به موقع با این بیماری مقابله کنیم.دکتر ستار جعفری، فوق تخصص بیماری‌های گوارش و کبد در گفت‌وگو با «جام‌جم» در این باره توضیح می‌دهد: سرطان به معنی رشد و تکثیر غیرطبیعی سلول‌های بدن است. البته این سلول‌ها در طول روز در بدن انسان سالم نیز ایجاد می‌شود، ولی سیستم ایمنی به موقع آنها را شناسایی و با آنها مقابله می‌کند. با این وجود، گاهی شرایط طوری پیش می‌رود که سلول سرطانی می‌تواند رشد کند و تکثیر شود. سرطان مری یکی از سرطان‌های قسمت فوقانی دستگاه گوارش است که عوامل مختلفی در بروز آن موثرند. اما اگر راه‌های پیشگیری از این بیماری را بشناسید و از عوامل خطر دوری کنید، به طور حتم گام بزرگی برای حفظ سلامت خود برداشته‌اید.دکتر جعفری با بیان این نکته که تومورهای بدخیم مری بیشتر از تومورهای خوش‌خیم آن است، توضیح می‌دهد: دو نوع از تومورهای بدخیم مری شیوع بیشتری دارد که متاسفانه هر دو نیز از سرطان‌های کشنده به حساب می‌آید؛ سرطان سلول‌ سنگفرشی مری و آدنوکارسینوم. به گفته این پزشک متخصص این دو مورد جزو شایع‌ترین تومورهای بدخیم مری هستند. دکتر جعفری با اشاره به این‌که معمولاً افراد پس از سنین 50 یا 60 سالگی به این بیماری مبتلا می‌شوند، خاطرنشان می‌کند: احتمال ابتلا به این بیماری در سنین بالاتر بیشتر است. به طوری که بندرت شاهد بروز بیماری میان افراد زیر 40 سال هستیم، مگر این‌که عامل خاصی فرد را مستعد ابتلا به این بیماری کرده باشد.به گفته وی مردان بیشتر از زنان به این سرطان مبتلا می‌شوند و این بیماری در جوامعی که از نظر اقتصادی و اجتماعی در سطح پایین‌تری هستند، نیز بیشتر است.دکتر جعفری با تاکید بر این که سرطان مری یکی از بیماری‌های مهم، کشنده و به نسبت شایع است، یادآور می‌شود: مناطقی در کل جهان وجود دارد که در آنها سرطان مری بیشتر دیده می‌شود. متاسفانه بخش‌هایی از ایران (شمال غرب تا شمال شرق) نیز در این خط قرار گرفته است. به گفته وی در این مناطق ممکن است زمینه ژنتیکی عامل بروز بیماری باشد یا این‌که عادت‌های زندگی این افراد زمینه‌ساز بیماری شود. در هر صورت بهتر است عوامل خطر را بشناسید و با شناخت آنها به بهترین شکل با این بیماری مقابله کنید. دکتر جعفری با اشاره به این نکته، درباره عوامل خطر سرطان سلول سنگفرشی مری توضیح می‌دهد: آب غیر بهداشتی یکی از عوامل خطر ایجاد این بیماری است؛ بخصوص در گذشته که آب مدت‌ها در آب‌انبارها ساکن باقی می‌ماند. مورد دیگر مصرف نوشیدنی‌های داغ است؛ به ویژه چای داغ که در ایران بیشتر مصرف می‌شود و مشخص شده این عادت در مناطق شمالی کشور بسیار شایع است. اگر این عادت برای مدتی طولانی ادامه داشته باشد، به تدریج مری را دچار آزردگی می‌کند و دردسرساز می‌شود. وی می‌افزاید: تنباکو، سیگار و مواد مخدری مانند تریاک نیز از جمله مواردی است که سبب بروز بیماری می‌شود. به گفته دکتر جعفری گاهی ممکن است افراد به اشتباه یا به قصد خودکشی موادی مانند پاک‌کننده‌ها یا اسیدها را بخورند که این حالت نیز ممکن است باعث ایجاد زخم‌ها یا تنگی‌های مری شود که این شرایط نیز فرد را مستعد ابتلا به سرطان مری می‌کند.این پزشک متخصص می‌افزاید: عدم استفاده از میوه و سبزیجات تازه، مصرف گوشت قرمز و گوشت‌هایی که نمک‌سود شده است و خوردن غذاهایی که خیلی سرخ شده باشد نیز فرد را در معرض خطر این بیماری قرار می‌دهد. دکتر جعفری در ادامه با اشاره به این نکته که سرطان آدنوکارسینوم مری دومین شکل شایع سرطان مری است، درباره عوامل خطر ایجاد این بیماری می‌گوید: سیگار، رژیم غذایی پرکلسترول و پرچرب، مصرف گوشت قرمز، چاقی شکمی، عوامل ژنتیکی و ترش کردن‌های طولانی مدت از جمله عوامل خطر سرطان آدنوکارسینوم مری است که باید به آنها توجه داشت.وی با تاکید بر این‌که هر ترش کردنی نشانه سرطان مری نیست، توضیح می‌دهد: سوزش سردل مشکلی شایع است که همه افراد ممکن است به طور طبیعی گاهی آن را تجربه کنند بنابراین ترش کردن همیشه نشانه سرطان مری نیست و فقط ترش کردن‌هایی که خیلی خیلی طولانی است به بررسی بیشتر نیاز دارد و اصلاً به معنای ابتلا به سرطان نیست.در مورد همه بیماری‌ها پیشگیری بهتر از درمان است و این موضوع درباره سرطان مری با توجه به نوع آن، اهمیت ویژه‌ای دارد. البته فراموش نکنید که شیوه‌های پیشگیری از این بیماری بسیار ساده است.دکتر جعفری در این زمینه می‌گوید: کاهش وزن یکی از مهم‌ترین اقدامات برای پیشگیری از بروز این بیماری است. مصرف غذاهایی که فیبر زیادی دارد نیز علاوه بر برطرف کردن یبوست، با این بیماری مقابله می‌کند. مصرف گوشت سفید (گوشت ماهی)، قهوه، میوه و سبزیجات تازه نیز برای پیشگیری از این بیماری موثر است. به گفته این پزشک متخصص مصرف مقدار کافی ویتامین‌های C و E نیز به عنوان آنتی‌اکسیدان برای پیشگیری از ابتلا به سرطان مفید است.دکتر جعفری درباره علائم بیماری توضیح می‌دهد: سرطان مری مسیر عبور غذا را مسدود می‌کند و باعث می‌شود قطر مری کاهش یابد. وقتی قطر مری به کمتر از دوونیم سانتی‌متر برسد، بلع جامدات با مشکل روبه‌رو می‌شود و زمانی که به کمتر از 1.3 برسد بیمار در بلع مایعات هم مشکل خواهد داشت. بنابراین اختلال و دشواری بلع یکی از نشانه‌های بیماری است. این پزشک متخصص می‌افزاید: بلع دردناک، برگشت غذا، تهوع و استفراغ، کاهش وزن، کم‌خونی و استفراغ خونی نیز از دیگر علائم سرطان مری است. به گفته دکتر جعفری اگر سرطان مری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، بیماری به راحتی قابل درمان است. اما زمانی که بیماری عمیق ‌تر شده باشد، ترکیبی از درمان‌های مختلف لازم است. با توجه به این‌که سرطان مری یکی از سرطان‌های شایع و کشنده است، بهتر است با پرهیز از عوامل خطر به فکر پیشگیری از آن باشیم.